Jeżeli otrzymujemy informację handlową drogą elektroniczną, której nie zamawialiśmy i na jej otrzymywanie nie wyraziliśmy zgody, to ten, kto ją wysyła, popełnia wykroczenie i podlega odpowiedzialności karnej. Spaming stanowi także czyn nieuczciwej konkurencji i jest nieuczciwą praktyką rynkową, wobec której przewidziane są cywilnoprawne środki ochrony.
- Zakazane jest przesyłanie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej, niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy będącego osobą fizyczną (art. 10 ust. 1 u.ś.u.d.e.). Informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na jej otrzymywanie, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny (art. 10 ust. 2 u.ś.u.d.e.). Przy czym jeżeli ustawa wymaga uzyskania zgody usługobiorcy, to zgoda ta nie może być domniemana lub dorozumiana oraz może być odwołana w każdym czasie (art. 4 ust. 1 u.ś.u.d.e.)
- Przesyłanie niezamówionej informacji handlowej (tzw. spamming) stanowi ponadto czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (art. 10 ust. 3 u.ś.u.d.e.) i jest nieuczciwą praktykę rynkową w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (art. 9 pkt 3 u.p.n.p.r.)
- Zgodnie z prawem telekomunikacyjnym zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę (art. 172 ust. 1 u.p.t.). Przepis ust. 1 nie narusza zakazów i ograniczeń dotyczących przesyłania niezamówionej informacji handlowej wynikających z odrębnych ustaw.
JAK ZMNIEJSZYĆ RYZYKO OTRZYMYWANIA SPAMU?
- Nie należy reagować na spam odpowiedzią, odwiedzać podanych w nim adresów, ani podawać dodatkowych danych. Taki pojedynczy spam z jednego miejsca najlepiej jest zignorować, dzięki temu nasze konto nie zostanie rozpoznane przez spamera jako aktywne.
- Jeśli nasz adres mailowy jest ogólnie dostępny, to należy zawiadomić administratora domeny, by na adres, z którego systematycznie wysyłany jest spam założył filtr. Dzięki temu nasz system odrzucał będzie wiadomości pochodzące z tego adresu.
- Korzystając z Internetu (np. udział w forach dyskusyjnych), o ile nie jest to konieczne, warto nie podawać adresu poczty elektronicznej w dokładnym brzmieniu, aby nie był on automatycznie rozpoznawany przez programy spamerskie. Można trochę go zmodyfikować zastępując np. znak @ innym znakiem lub ciągiem znaków, bądź też wstawiając w miejsce kropki słowo „kropka”.
JAK WALCZYĆ ZE SPAMEM I KTO MOŻE NAM POMÓC?
Środki karne:
- Przesyłanie za pomocą środków komunikacji elektronicznej niezamówionych informacji handlowych stanowi wykroczenie ścigane na wniosek pokrzywdzonego (art. 24 u.ś.u.d.e.). Orzekanie w powyższych sprawach następuje w trybie określonym przepisami kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Oskarżycielem publicznym w sprawach o wykroczenia jest Policja (art. 17 § 1 k.p.w.).
- Można także, nie czekając na działalnie oskarżyciela publicznego, jako oskarżyciel posiłkowy samodzielnie wnieść do sądu wniosek o ukaranie (art. 27 § 1 k.p.w.).
- Zgodnie z art. 209 ust. 1 pkt 25 u.p.t., kto nie wypełnia obowiązków uzyskania zgody abonenta lub użytkownika końcowego, o których mowa w art. 161, art. 166, art. 169 i art. 172-174, podlega karze pieniężnej.
Środki cywilne:
- Spamming stanowi czyn nieuczciwej konkurencji (art. 10 ust. 3 u.ś.u.d.e.) oraz jest nieuczciwą praktyką rynkową (art. 9 pkt 3 u.p.n.p.r.) Konsument może w takim przypadku skorzystać z środków wymienionych w art. 12 ust. 1 u.p.n.p.r.
- Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Ubezpieczonych, krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów konsumentów, powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów także mogą występować z niektórymi, określonymi art. 12 ust. 1 u.p.n.p.r. żądaniami: zaniechania praktyki (pkt 1), złożenia stosownego oświadczenia (pkt 3), zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów (pkt 5).
- Żądania określone w 12 ust. 1 pkt 2 (usunięcie skutków praktyki) i pkt 4 (naprawienie szkody na zasadach ogólnych) u.p.n.p.r. przysługują tylko konsumentowi.
CO GIODO MOŻE ZROBIĆ W SPRAWIE SPAMU?
Zastosowanie ustawy o ochronie danych osobowych w przypadku spamu jest bardzo ograniczone. Tak jak już wyżej wskazano, kwestie te są bezpośrednio regulowane przez odrębne przepisy. Pewne środki ochrony przewiduje art. 32 ust. 1 pkt 8 u.o.d.o., który daje możliwość wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych w celach marketingowych. Należy jednak pamiętać, że wysłanie zwrotnej informacji ze sprzeciwem na adres, z którego otrzymaliśmy spam, pomoże zidentyfikować nasze konto jako aktywne, co spowoduje, że nasza poczta elektroniczna nadal będzie atakowana przez programy spamerskie. GIODO może przeprowadzić postępowanie administracyjne jedynie w zakresie nieuwzględnienia przez administratora danych osobowych sprzeciwu wobec przetwarzania danych w celach marketingowych, co pozostaje skuteczne przede wszystkim w przypadku tradycyjnych działań marketingowych (np. drogą pocztową), gdy znany nam jest administrator danych osobowych.
Podstawy prawne:
- ustawa z dn. 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną
- ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym
- ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
- ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych
- ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. prawo telekomunikacyjne
źródło: www.giodo.gov.pl
